old-couple-walking-dog.jpg

Fokotu'utu'u 'a e Pule'anga ki he Fakalelei'i 'o e Vakai ki he Kau Ta'u Motu'a (Tongan)

Office for Senior Citizens.

Ko e palani ke fakalelei'i 'a e vakai ki he kau ta'u motu'a, 'oku ne fokotu'u atu ai ha visone 'a e pule'anga, ki ha sosaieti 'oku malava ai ke hoholo lelei ai 'a e kau ta'u motu'a, 'o fakamahu'inga'i kinautolu, pea kei 'i ai hanau ngaahi faingamalie ke kau mai ki he ngaahi ngaue 'a e fonua. Ko e taumu'a 'o e fokotu'utu'u ko 'eni, ke fakapapau'i 'oku hanga 'e he ngaahi tu'utu'uni 'a e pule'anga, 'o paotoloaki 'a e faka'amu ko 'eni.

Kuo fokotu'u ha taumu'a 'e hongofulu 'e he pule'anga, ma'a e palani ke fakalelei'i 'a e vakai ki he kau ta'u motu'a. Ko e ngaahi taumu'a ko 'eni 'e hongofulu, ke toe fakalelei'i ai 'a e ngaahi faingamalie ma'a e kau ta'u motu'a,'i he ngaahi 'elia lahi. 'E kau atu ki ai 'a e ngaahi taumu'a ke malu'i 'enau pa'anga hu mai, toe lahi ange 'a 'enau ngaahi sevesi, faka'ai'ai mo 'enau tupu fakafo'ituitui, pea mo ta'ofi 'a e lauta'u.

'Oku fakapapau'i 'e he pule'anga, ke nau malu'i 'a e mahu'inga mo e ngeia 'o e kau tau motu'a, 'i he ngaahi komiunitii. Ko e kau tau motu'a, ko e memipa mahu'inga kinautolu 'o e sosaieti, pea 'oku 'i ai 'a 'enau totonu ke faka'apa'apa'i kinautolu 'i he'enau a'usia 'a e ta'u motu'a. 'Oku 'i ai 'a e ngaahi poto'i ngaue pea mo 'enau 'ilo ke nau foaki ma'a e sosaieti, pea ko e faka'au ko 'eni ke tokolahi ange 'a e kau ta'u motu'a 'i he kaha'u, ko e koloa mahu'inga ia ma'a Nu'u Sila. Ko e tokoni 'a e kau ta'u motu'a 'oku 'i ai 'a 'ene kau lelei ki he fakafo'ituitui, komiunitii pea mo e fonua fakalukufua.

Ko e fakakaukau 'o e "fakalelei'i 'o e vakai ki he kau ta'u motu'a" 'oku kau mai ki ai 'a e ngaahi fakakaukau hange ko e fakalelei'i 'a e tu'unga' o e mo'ui fakasino, fakapa'anga, fakalele 'ete mo'ui 'e kita pee, a'usia 'ete ngaahi taumu'a fakaekita, faka'ulungaanga'i 'o e komiunitii, malu, pea mo e 'atakai. 'Oku 'uhinga 'eni ke fakalelei'i 'a e vakai ki he kau ta'u motu'a. 'A ia 'oku 'ikai ko e fakataumu'a ki he a'usia pe 'a e kau ta'u motu'a, ka ki he to'onga mo e vakai 'a e kakai kotoa fekau'aki mo e kau ta'u motu'a. Ko e ngaahi tu'utu'uni ko 'eni ke fakalelei'i 'a e vakai ki he kau ta'u motu'a, 'oku fakatefito ia ke fakalelei'i 'a e tu'unga mo'ui fakataautaha pea ne 'omai 'a e faingamalie ke hokohoko atu 'a e kau mai 'a e kau tau motu'a ki he fakalele 'o e fonua.

Ko e ngaahi tu'utu'uni ko 'eni ki he fakalelei'i 'a e vakai ki he kau ta'u motu'a, 'oku fokotu'u ia ke tokoni'i 'a e kakai, 'i he'enau hoholo hifo ke nau motu'a, ke nau ma'u ha ngaahi mo'ui 'aonga, ki he 'ekonomika mo e sosaieti. 'Oku mahu'inga ke hanga 'e he ngaahi tu'utu'uni 'a e pule'anga - 'i he'ene felave'i mo e ngaue, mo'ui' a e sino, nofo'anga pea mo e tokoni fakapa'anga - 'o faka'ataa mo faka'ai'ai 'a e kau ta'u motu'a, pea mo kinautolu te nau tau motu'a 'i he kaha'u, ke nau ma'u ha mo'ui 'aonga 'ihe'enau hoholo hifo.

Ko e taumu'a 'o e palani ko 'eni ke 'i ai ha palani ngaue fakalukufua, ke faka'ai'ai mo tokanga'i 'a e fakalelei'i 'o e vakai ki he kau ta'u motu'a, 'i he ngaahi tu'utu'uni mo e sevesi 'a e ngaahi potungaue kehekehe 'a e pule'anga.